PROJELERİ ÇOĞALTMA
Çizilen yapı projenin aslına uygun olarak, çizilen ölçek esas alınarak uygun çoğaltma makinesi ile gerekli miktarda ve belirli bir sıra takip edilerek çoğaltılmasıdır. Çizilen yapı projelerinin çeşitli amaçlarla kullanılması için ihtiyaca göre belirli bir sayıda olması gerekir. İnşaat yapılacak arazinin bağlı bulunduğu belediyeye ruhsat işleri için üç adet, inşaatı yapan duvarcıya, kalıpçıya, demirciye, şantiye şefine vb. birer tane projenin verilmesi gerekir. Bu hem işin hızlı hem de projeye uygun olarak yapılabilmesi için çok önemlidir. İnşaat projelerinin çizildiği aydınger kağıtları çabuk deforme olabilen çok hassas kağıtlardır ve aydıngere çizilen projenin korunması gerekir. Yapıların büyüklüğüne göre yapım süreleri yıllarca sürebilir, projeler şantiye ortamında zamanla eskiyip kullanılamaz hale gelebilir ve projelerin belirli zamanlarda değiştirilmesi gerekebilir. Bunun için asıl projelerin iyi muhafaza edilmesi gerekir ve gerektiğinde tekrar çoğaltılması veya önceden fazla çoğaltılıp yedekte saklanması gerekir.
PROJELERİ ÇOĞALTMA YÖNTEMLERİ
Günümüzde proje çoğaltma yöntem ve teknikleri teknolojiyle birlikte sürekli gelişmektedir. Bununla birlikte çizimler artık el ile değil çoğunlukla bilgisayarlarda hazırlanmaktadır. Hazırlanan çizimler büyüklüğüne göre fotokopi veya ozalit makinelerinde istenilen özelliğe göre renkli veya siyah-beyaz olarak çoğaltılmaktadır.
Ozalit Makinesinde Çoğaltma : Ozalit makinesiyle çoğaltılması planlanan resimler aydınger kâğıdına çizilir. Ozalit makinelerinde kopya kâğıdı olarak ozalit kâğıdı kullanılır. Ozalit kâğıtlarında ışık alan kısımların renginde değişiklik sağlayan bir kimyasal madde kullanılır. Ayrıca kimyasal tepkimenin gerçekleşmesi için özel bir eriyikle banyo edilir. Özel bir eriyikle banyo edilen ozalit kâğıtları banyodan ıslak çıkar. Günümüzde ozalit kâğıtların amonyak buharından oluşan banyodan geçirildiği makineler kullanılmaktadır. Bir yüzeyi kimyasal bir maddeyle kaplanmış ozalit kâğıtlar, orijinal resimlerle ışıklı cam tamburdan üst üste geçirildikten sonra amonyak buharından oluşan banyodan geçirilir. Kullanılan ozalit kâğıtlarda ışığı geçiren yüzeyler genellikle beyaz, ışığın geçemediği çizgiler siyah, mavi veya pembe olarak çıkar. Ozalit kâğıtları üzerindeki kimyasal maddenin özelliğine göre orta, hızlı veya standart çekimli olarak üç türde üretilir. Kullanım şartlarına uygun olanları seçilir. Makineler ozalit kâğıtların hızına göre ayarlanır. Ozalit makineleriyle çoğaltmada, küçültme veya büyütme yapılamaz. Ozalit kâğıtları nem, ısı, ışık ve toza karşı duyarlıdır. Bunun için uygun şartlarda saklanmalıdır.
Fotokopi Makinelerinde Çoğaltma Yapma : Fotokopi makineleri günümüzün en çok kullanılan çoğaltma makineleridir. Katalogda önerilen veya 1. hamur 75 gr kâğıtla renkli ve siyah-beyaz çoğaltma yapılabilir. Gerektiğinde küçültme veya büyütme yapılarak istenen ölçekte resim çoğaltılır. Çok hızlıdır, dakikada 40- 60 baskı yapabilir. Daha çok A4 ve A3 boyutlarında baskı yapan fotokopi makineleri kullanılır. Büyük resimlerin çoğaltılması için A2, Al ve AO boyutlarında fotokopi makineleri vardır. Çeşitli firmalar tarafından üretilen fotokopi makinelerinde kumanda düğmelerinin yerleri farklı olsa bile çalışma sistemleri aynıdır. Çoğaltılacak yazı veya resim, makinenin üst düzeyindeki kapaklı bölüme yere bakacak şekilde yerleştirilir. Üzerine çekim yapılacak kâğıtlar besleme bölümüne yerleştirilir. Fotokopi makinelerinde toz hâlinde mürekkep kullanılır. Makinedeki ışık sistemi, kopyalanacak yazı veya resmi, toner üzerinde elektrostatik yüzeyler olarak yansıtır. Toner, bu özelliğiyle toz mürekkebi bu kısımlara çeker. Üzerine toz mürekkeplerin yapıştığı kopya kâğıdı, ısıtılmış iki silindir arasından geçerek kopyalama işlemi tamamlanır.
PROJEYİ KATLAMA
Büyük resim kağıtlarına çizilen projelerin (çizimlerin) belirli bir düzen içinde katlanarak dosya ve klasörlere sığacak A4 kağıdı ( 210 mm x 297 mm ) ölçülerine uygun hale getirilmesidir. Büyük resim kağıtlarına çizilen resimler mümkün olduğu kadar katlanmadan saklanmalıdır. Resimler katlanınca, katlama yerine gelen çizgi ve yazılar zamanla okunmaz hale gelir ve aynı zamanda kağıt bu katlama yerlerinden yırtılır. Fakat başka yerlere gönderilirken zarfa konması, dosyalanması ve iliştirilen eklerle birlikte dosyalara yerleştirilmesi gerekince, özellikle büyük boyutlardaki kağıtların katlanması bir mecburiyet halini alır. Yalnız A4 ve daha küçük ebatlardaki çizimler normal dosyalara sığacak büyüklükte olduğu için katlanmadan dosyalanabilir. A4 ebadından daha büyük kâğıtlarda katlamanın gelişi güzel yapılmaması, bütün katlamalarda birliktelik temin edilmesi ve aynı zamanda bu işin kolaylıkla yapılabilmesi için bazı kurallar önerilmiştir. Standartlaşan bu öneriler uyarınca resimler katlanır.
Resimlerin katlanmasında ilk iş olarak kâğıdın sol kenarından, A3 ebadında 125 mm, A2, A1, A0 ve daha büyük ebattaki kâğıtlarda 210 mm genişliğinde katlama yapılır. Dosyaya gelecek deliklerin kapanmaması için A2, A1, A0 ve daha büyük ebattaki kağıtlarda sağ tarafından 190 mm genişliğinde katlar yapılır, 20 mm lik kısım dosyaya takılmak için kullanılır. Böylece bütün kağıtların düşey katları yapılmış olur. Bundan sonra kağıtlar 297 mm ( A4 boyunda ) olmak üzere kağıt boyuna paralel olarak katlanır. Katlama usulüne uygun olarak yapıldığında, kağıdın dosyaya takılacak olan delikli kenarı açıkta kalır. Dosyalara, klasörlere yerleştirilen resimlerin başlıktaki açıklama yazıları takılı oldukları yerden çıkarılmadan okunabilir ve tamamen açıldıklarında başlık kısmı sağ alt köşeye gelir. Sol tarafına delik açılmayacak, yani dosyada saklanmayacak olan resimler, delik için bırakılan 20 mm bırakılmadan bütün katları 210 mm A4 kağıdı ölçüsünde katlanır. Önce başlık üste gelmek üzere düşey katlar 210 mm ve sonra yatay katlar 297 mm yapılır. Kağıdın boyu gereği artan kat olursa son kat olarak ( ara kat ) katlanır. Yalnız bunun çok dar olmamasına dikkat edilmelidir.
PROJEYİ DOSYALAMA
Hazırlanan proje ve resimleri ilgili yerlere göndermek veya gereğinde incelemek amacıyla belirli bir düzen de dosyalanması gerekir. Farklı standart boyutlarda çizilmiş resimler katlanarak A4 boyutuna getirilir. Hazırlanan resimler farklı standart ve boyutlarda çizilip proje haline getirildiğinde projenin büyüklüğüne göre en az 7~8 resim birleşerek bir projeyi oluşturur, bu şekilde de projeleri saklamak ve taşımak imkansız olduğu için daha kolay saklanıp taşınabilmesi amacıyla proje katlanarak A4 boyutuna getirilmelidir. En üstte montaj veya kapak resmi olmak üzere resimler montaj numarasına göre dosyalanmalıdır.
Beyaz Kâğıtların Dosyalanması : Resimler, ilgili yerlere göndermek veya gereğinde incelemek amacıyla dosyalanır. Farklı standart boyutlarda çizilmiş resimler katlanarak A4 boyutuna getirilir. En üstte montaj resmi olmak üzere resimler montaj numarasına göre dosyalanır. Resimlerin kolayca bulunması amacıyla konuldukları dosya üzerine resimlerle ilgili bilgiler yazılmalıdır. Ayrıca dosyalara birer numara verilerek hangi dosyada hangi verilerin olduğunu belirten fihrist hazırlanmalıdır. Az sayıda resimler için telli dosyalar, çok sayıda resimler için çeşitli kalınlıkta klasörler kullanılır. A4 ölçüsündeki resimler korunmak amacıyla plâstik poşetlere konarak dosyalanabilir. Dosyalanacak resimlerin delik zımbasıyla delinen yerlerinin yırtılmaması için çeşitli takviyeler yapılır. Deliklerin korunması için delikli karton pullar kullanılır. Delik delmeden önce kâğıdın arka yüzeyinden karton veya ön yüzeyinden selefon bant yapıştırılarak delikler takviye edilir.
Ozalit Kâğıtlarının Dosyalanması : Ozalit kâğıtları, ışığın etkisinden yararlanılarak resimleri çoğaltmada kullanılır. Kullanılmak üzere saklanan ozalit kâğıtlar, ışıktan etkilenmeyecek şekilde rutubetsiz dolaplarda saklanmalıdır. Kimyasal özelliklerinin bozulmaması için kısa sürede tüketilmeli, bayatlamasına fırsat verilmemelidir. Ozalit kâğıtlarına çoğaltılmış resimler, beyaz kâğıtların dosyalamasında olduğu gibi A4 boyutlarında katlanarak dosyalanır. Dosyalanan ozalit resimlerin fazla ışık alması önlenmelidir. Uzun süre saklanan ozalit resimler solarak okunmaz hâle gelir.
Aydıngerlerin Dosyalanması : Orijinal resimler genellikle aydınger kâğıtlarına çizilir. Aydınger kâğıtlara çizilen resimler katlanmadan veya rulo hâlinde yatay ve dikey konumda saklanır. Bu kâğıtların yıpranmaması, buruşmaması ve yırtılmaması için kenarlarına şerit geçirilmesi faydalı olur. Kâğıt veya bezden yapılan bu şeritler özel bant makineleriyle resim çevresine yapıştırılır. Çevresine bant yapıştırılacak resim kâğıtları standart ölçülerinden 10 mm büyük kesilir.
Dosyaların Sınıflandırılması ve Numaralandırılması : Teknik büroda çizilen resimler dosyalanarak saklanır. Dosyalar daha sonra kolayca bulunup kullanılmak üzere arşivlenip sınıflandırılarak numaralandırılır. Sınıflama bölüm, grup ve niteliklerine göre yapılır. Sınıflandırılan dosyalar harf ve rakam kullanılarak numaralandırılır. Dosyaların üzerine konan resimlerin kolayca aranıp bulunması için resimle ilgili bilgiler yazılır. Bu bilgiler resmin adı, resim numarası ve ait olduğu kısımlardır. Ayrıca her dosyaya bir numara verilir. Hangi resmin kaç numaralı dosyada olduğunu kolayca bulmak için bir fihrist düzenlenir veya bir defter tutulur. Orijinal resimler (aydınger) katlanmadan saklanacağı için yatay arşiv dolapları kullanılır. Bu dolaplar, AO boyutundaki kâğıtları yatay olarak alabilecek büyüklüktedir. Resimler üst üste gelecek şekilde saklanır. Aynı boyutlardaki resimlerin karışmaması için kâğıt boyutlarına uygun bölümde saklanmalıdır. Bunun için her resme ayrı ayrı arşiv numarası verilir. Arşiv numarasının önünde kâğıt boyutunu belirten işaret bulunur. Bunun A4, A3, A2, Al, AO veya sadece 4, 3, 2, 1, 0 gibi boyutu belirten rakam yazılabilir. Arşiv dolabı ise kâğıt boyutuna göre düzenlenir. Arşiv numarası, resim numarasına göre düzenlenmiş fihristte belirtilir. Çekmeceler açıldığında resim yazı alanları kolaylıkla görülecek şekilde olmalıdır.
Etiketler : proje çoğaltma