ASANSÖR NEDİR
Yeni yapılan yüksek katlı binalardaki dikey ulaşım çoğunlukla asansör tesisleriyle sağlanmaktadır. Mimarın, asansör tesisatının planlanmasında bir uzman mühendisi de yanına alması gerekir. Yük asansörleri insan asansörlerinden fark edilebilecek şekilde düzenlenmelidir. İnsan asansörleri için mesken binaların içinde aşağıdaki yük kapasiteleri sabit kılınmıştır.
400 kg küçük çapta asansör : Taşıma yükü ile beraber insan taşıma amaçlı.
630 kg orta çapta asansör : Çocuk arabası ve tekerlekli sandalyeleri taşıma amaçlı.
1000 kg büyük asansör : Sedye, mobilya, engelliler ile tekerlekli sandalyeleri ulaşımı için.
Asansör kabini girişindeki yığılma hacmi aşağıdaki şekilde ölçülüp ve biçimlendirilmiş olmalıdır :
İnen ve çıkan asansör kullanıcıları elindeki yükle beraber diğerini ister istemez engellememelidir.
Herhangi bir asansörle taşınan yükler kişilere, binaya ve asansöre zarar vermeden ve tehlikesiz bir şekilde, ulaşımı aksatamadan yüklenip indirilebilmelidir.
Tekli Asansör Yığılma Hacmi : Asansör boşluğu kapı duvarı ve karşı duvar arasındaki kullanılabilir en az derinlik, asansör kabini derinliği yönüne ölçülerek, asansör kabini derinliğine eşit olmalıdır. Kullanılabilir en az yüzey, kabin derinliği ile asansör boşluğu çarpımına eşit olmalıdır.
Yan Yana Asansörlerin Yığılma Hacmi : Asansör boşluğu kapı duvarı ve karşı duvar arasındaki kullanılabilir en az derinlik, asansör kabini derinliği yönüne ölçülerek, asansör kabini derinliğinden daha derine eşit olmalıdır.
ASANSÖR ÇEŞİTLERİ
İnsan İçin Asansörler : Bina ve onun kullanım amacı, yapılması öngörülen asansörün esas modelini tanımlar. Bunlar düşeyde insan ve hasta taşımacılığı hizmetini sağlar. Asansörler uzun ömürlü makineli tesislerdir. Bundan dolayıdır ki, yapımından 10 yıl sonra dahi artan ihtiyacı karşılayabilecek şekilde yapılmalıdır. Yanlış veya tasarruflu planlanan tesislerde değişiklik yapılması ya çok pahalı ya da imkansızdır. Büyük, çok katlı binalarda, asansörlerin trafik düğüm noktasına yakın merkezde olması gerekir. Planlamada trafik oranı tam olarak tespit edilmelidir. Asansör grupları ana merdiven boşluğunu oluşturur.
Trafik Analizi : Fromlar ve tanımları
Çalışma Süresi : Hesaplanan oran, asansörün belirtilen trafik şeklindeki sürecinin gereken zamanını verir.
Ortalama Bekleme Süresi : Kabinin çağırılması ve gelmesi arasında geçen zamandır.
Ortalama bekleme süresi (S) = Dönme süresi / Asansörlerin sayısı / Grubu
Taşıma Kapasitesi : 5 dakikalık aralarla maximal ulaşılabilir taşıma kapasitesi (kişi olarak) aşağıdaki formüle göre hesaplanır.
300 (s) x Kabin yükü (kişi) / Dönme süresi (s) x Asansör grubu sayısı
Taşıma Kapasitesi Yüzdesi : % Taşıma kapasitesi = 100 x Taşıma kapasitesi (kişi) / Bina mevcudu (kişi)
Küçük Yük Asansörleri : Taşıma kapasitesi 300 kg, asansör kabin yüzeyi 0,8 m2, Asansör boşluğu iskelesi normal olarak profil çeliktendir ve boşluk grubunda veya tavana oturtulmuştur. Asansör makine dairesi kapanabilir, yeterli ışıklandırmalı ve kazaların oluşumuna karşın önlem alınacak şekilde ölçülü olmalıdır. Asansör makine dairesinin yeri 1,8 m yüksekliktedir. Hastanelerin yemek sevki için asansör kabininin içten silinebilir duvarları olmalıdır.
Yük Asansörleri : Yük asansörleri için gerekli donanımlar kullananlar tarafından, yüklerin sevkiyatı için, inanların ulaşımı için çalıştırılabilir olmalıdır. Çalışma gecikmesiz olarak yük asansörleri 20-40 mm, çalışma gecikmeli olarak insan ve yük asansörleri 10-30 mm, Hız:0,25-0,4 – 0,63 -1,0 m/s.
Hidrolik Asansörler : İsteğe uygundurlar, ağır yükler küçük taşıma yükseklikleri üzerinden ekonomik olarak taşınırlar. Bu asansörler amaca uygun olarak 12 m kadar taşıma yüksekliğine sahiptirler. Makine odası asansör boşluğunun durumundan bağımsız olarak yerleştirilebilirler. Direk basınç pistonlu asansörler norm programına göre 20 t kadar yükleri maksimum 17 m üzerinden kaldırırlar. İndirekte basınç pistonlu asansörler normlanmış modelde maksimum 7 t maksimum 34 m üzerinden hidrolik asansör hızı ile 0,2 ve 0,8 m/s taşır.
Hidrolik asansörlerin hareket hızı 0,2 – 0,8 m/s dir. Makine odası için çatı inşası gerekmez. Birçok hidrolik varyantasyonlar mümkündür, en çok kullanılan merkezi direktir. Bunlar yükten bağımsız şekilde sevk idareli delik giriş toleransı olarak 3 mm gereksinirler. Asansör kapılarının çap yüksekliği diğer kapılara nazaran 50…100 mm daha büyüktür. Bu durum, asansör kabinlerine yatay giriş imkanının tam olarak mevcut olmasından kaynaklanmaktadır. İki katlı döner kapılar ile kısımlı sürme kapılar, elle veya otomatik ve tek taraflı veya merkezi açılabilirdir.
Panaromik Camlı Asansörler : Düşük hızda rahat, şeffaf ve sarsıntısız taşıma sağlar. Kabinleri optik aksanları vurgular. Malzeme olarak bileylenmiş, fırçalanmış veya parlatılmış çelikli cam, sarı döküm veya bronz kullanılır. Bunlar büyük işyeri binalarının ön cephesinde dış asansörlerde, alış veriş merkezlerinin içinde veya otellerin Foyer’leri için geçerlidir. Bu tip asansörleri kullanan kişiler, cadde veya işyeri merkezindeki satış katları ve vitrinlerdeki görüntü ve manzarayı görme imkanına kavuşur.
Taşıma kapasitesi 400-1500 kg, 5-20 kişidir. Her bir bina yüksekliği veya konforu farklı kumanda sistemi ve nominal hızı ve kumanda 0,4,0,63,0,1 m/s trifaze akım kumandası. Kaldırma yüksekliği 35m, durak yerleri maksimum 10.
Etiketler : asansör