MERDİVEN NEDİR

Merdivenler, katlar arasında hareket sağlar ve bu nedenle tüm dolaşım sistemi içinde önemli bir bağlantı noktaları oluştururlar. Merdiven çift hacimli bir mekan boyunca uzansa da, dar bir şaft içinde yükselse de, önemli miktarda mekan kaplar. Merdiven sahanlıkları strüktürel sisteme bağlanırken kurulan çerçeve karmaşıklıktan uzak olmalıdır. Merdivenlerin tasarımı ve yerleşiminde dikkate alınması gereken en önemli konular, sonuçta elde edilecek güvenlik ve ulaşım rahatlığıdır.

Bir merdivenin rıht ve basamakları insan bedeninin hareketine uyacak şekilde boyutlandırılmalıdır. Eğimin dik olması durumunda, merdivenden çıkış hareketi fiziksel açıdan yorucu ve psikolojik açıdan zorlayıcı bir hale gelirken, iniş tehlikeli olabilir. Merdivenin eğimi az olduğu zaman, basamaklar ve uzun adımlarımızı karşılayacak kadar derin olmalıdır.

Yapı yönetmelikleri, rıht ve basamak için minimum ve maksimum ölçüleri belirlemektedir. Rahatlık açısından, rıh ve basamaklar aşağıdaki formüllerden birine göre boyutlandırılabilir.

Basamak (mm) + 2x rıht(mm) = 60 ila 640 mm
Rıht (mm) x basamak (mm) = 183 ila 190 mm

Dış mekanlarda, özellikle kar ve buz gibi tehlikeli koşulların olduğu durumlarda, merdivenler genellikle iç mekanlardaki kadar dik olmazlar. Böyle bir durumda boyutlandırma için kullanılan formül toplamda 660 mm elde edilecek şekilde uyarlanabilir.

Güvenlik açısından, merdivenin bir kolu boyunca tüm rıhtlar aynı yükseklikte, tüm basamaklarda aynı genişlikte olmalıdır. Yapı yönetmelikleri, rıht yüksekliği veya basamak genişliğinde izin verilebilir değişimi 10 mm olarak sınırlamaktadır. 

Bir merdivenin nihai rıht ve basamak ölçülerini belirlemek için, toplam rıh yüksekliği veya katlar arasındaki yükseklik, tahmini bir rıht yüksekliğine bölünür. Bu işlemin sonucu yuvarlanarak rıhtların toplam sayısına ulaşılır. Nihai rıht yüksekliğini elde etmek için, toplam rıht yüksekliği bu defa rıhtların toplam sayısına bölünür.

Bu rıht yüksekliği, yapı yönetmeliğinin izin verdiği maksimum rıht yüksekliği ile karşılaştırılır. Gerekirse, rıht sayısı bir artırılır ve nihai rıht yüksekliği yeniden hesaplanır.

Nihai rıht yüksekliği belirlendiğinde basamak genişliği, rıht basmak oranı kullanılarak hesaplanır.

Herhangi bir merdiven kolunda basamak sayısı rıht sayısından bir az olduğundan, basamak sayısı ve toplam basamak genişliği kolayca hesaplanabilir.