SÖVE NEDİR
Kapı ve pencereleri yağmur sularından korumak ve bina çehresine estetik görünüş vermek üzere kapı ve pencerelerin yan kenarları ile üst kenarlarına uygulanan yüzeyden dışa doğru çıkıntılı, değişik malzemelerden yapılabilen, estetik görünümlü yapı elemanlarına söve denir. Söve; kapı ve pencerelerin bina dış yüzeyine bakan kısımlarına uygulanabileceği gibi istenirse estetik ve zengin görünüm açısından iç mekânlarda da uygulanabilir. Söve dış cephede iklim şartlarına dayanıklı her malzemeden yapılabilir. Söve tanımında da belirtildiği gibi, pencere ve kapı boşluklarını yağmur sularından bir nebze olsun korumanın yanında estetik görünüm amacıyla kullanılmaktadır.
SÖVE NASIL YAPILIR
Kum, çimento vb malzeme ile hazırlanmış harcın özel kalıplara dökülmesiyle yapılan söveler için:
Binanın yapı sitiline uygun söve modeli seçilmelidir.
Gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır.
Söve yapımında kullanılacak malzeme seçilmelidir.
Söve yapılacak kapı ve pencere boşluklarının ölçüleri alınmalıdır.
Söve kalıpları; alınan ölçü ve belirlenen modele uygun yapılmalıdır.
Söve harcı kuralına uygun hazırlanmalıdır. (Kum ve çimento oranı standarda uygun olmalıdır.
Kalıplara kalıp ayırıcı sürülmelidir.
Kalıp içine dökülen harcın içerisine uygun ölçülerde ve teknikte destek demirleri konulmalıdır.
Harcın kalıpta yeterince sertleşmesi sağlanmalıdır.
Kalıptan çıkarılan söve taşıma ve montaj için uygun hava ortamı ve düz bir zeminde dinlendirilmelidir.
Kot ve Ölçü Almak : Söve yapılacak kapı ve pencere boşluklarının ölçülerini alınız ve ölçü defterine pencerenin resmini taslak halinde çizerek ölçüleri yazılır.
Kalıp Yapmak : Seçilen söve modeline uygun ölçü ve şekildeki kalıplar, ahşap, metal, polyester vb. malzemelerden yapılabilir. İşyerinin kapasitesine göre işyerinde yapılabileceği gibi, siparişle başka firmalara da yaptırılabilir.
Söve Kalıbına Kalıp Ayırıcı Sürülmesi : Kalıba dökülen harcın kuruduktan sonra, sövenin kalıptan rahat ve hasarsız çıkarılması için kalıba yağ sürülmesi gerekir. Kullanılan kalıp yağı, dış cephe boyasının söveye yapışmasını engelleyecek türden olmamalıdır. Bu amaçla mazot ve Arap sabunu kullanabilirsiniz. Söve dinlendirilirken betonun yanmaması için yapılan sulamada bu tür malzemeler söve üzerinden akıp gidecektir.
Söve Harcı Yapmak : Söve harcını, yapışma kalitesi ve dayanımından ötürü kolaylıkla bulabileceğimiz mozaik kumu ve beyaz çimento kullanarak hazırlayabilirsiniz. Kum içerisinde 10 mm’den büyük tanecikler bulunmamalıdır. Kum, çimento ve su karışım oranlarını tekniğine uygun harç hazırlanır.
Harcı Kalıba Yerleştirmek : Yağlanan Söve kalıbını düzgün bir zemine ağzı üste gelecek şekilde yatırınız. Hazırladığınız harcı, söve kalıbına sıkıştırarak doldurulur. Kalıp ile harç arasında hava boşluğu kalmamalıdır.
Destek Demirlerini Yerleştirmek : Harç ile doldurulan kalıbın ölçülerine uygun hazırlanan destek demirleri harcın üzerine yerleştirilir.
Harcı Düzeltmek : Destek demirlerinin mala ile harcın içine yerleşmesi sağlanır, harç mala ile sıkıştırılıp düzeltilir. Söve harcı sertleşmesi için beklemeye bırakılır.
Söveyi Kalıptan Çıkarmak : Ortalama 12–15 saat sonra kalıbı ters çevirerek düzgün bir zemine yatırılır. Sövenin kalıptan rahat çıkması için kalıp dışına hafif titreşimler yapacak darbeler uygulanabilir. Söveye hasar vermeden kalıbı yukarı kaldırmak suretiyle söveyi kalıptan çıkartılır.
Söveyi Dinlendirmek : Kalıptan çıkarılan sövenin nakliyesi ve montajı sırasında kırılıp hasar görmemesi için, söveyi yan çevirerek kaldırıp dinlendirme (sertleşme) bölümüne alınır. Dinlendirme esnasında betonun kimyasal tepkimesi devam edeceğinden ısınmasını engellemek için söveyi belli aralıklarla su ile ıslatarak soğutulur.
Yüzey İşlemlerini Yapmak : Kalıptan çıkarılırken veya montaj için taşınırken meydana gelen söve yüzeyindeki tamir edilebilen hataları düzgünce giderilir. Büyük çaplı hasar görmüş sövelerin montajı yapılmamalıdır.
SÖVE MONTAJI NASIL YAPILIR
Sövenin tanımını ve dökme sövenin yapılışını Öğrenme Faaliyeti-1’de öğrenmiştik. Söve imalatı ile montajı konularını incelediğimizde günümüzde ayrı birer meslek olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüz inşaat sektöründe çok değişik malzemelerden elde edilen metal alaşımlı, poliüretan, polyester, ahşap, beton ve doğal taşlardan işlenerek çok değişik modellerde ve ölçülerde hazırlanmış söveleri bulmak mümkündür. Bu söveler montaja hazır halde bulunurlar. Bu tür sövelere hazır söve denir. Hazır söveler içinde en çok uygulama payı polistren köpük (strafor) sövelere aittir. Sövelerin kapı ile pencere yanlarına ve üstlerine bağlanmasına sövelerin montajı ya da söve monte etme denir. Pencerelerde söveler denizlik altına da uygulanabilir. Hatta hazır denizlik söveleri de piyasada bulunmaktadır.
Monte edilecek sövenin çeşidine göre montajı farklılık göstermesine karşın temelde aynı şekilde montajı yapılır. İşlem sırasına göre montaj kurallarını şöyle sıralaya biliriz:
Söve kaplanacak yüzey düzgün olmalıdır.
Söve yaparken gerekli güvenlik tedbirleri alınmalıdır.
Sövenin cinsine uygun yapıştırma harcı seçilmelidir.
Ağır söveler yerine sağlam bir şekilde tutturulmalıdır.
Söve montajında can emniyeti alınmalıdır.
Söve montajına ilk önce yan parçalardan başlanmalıdır.
Söve parçaları şakulinde ve terazisinde yerine konmalıdır.
Söve ek yerleri düzeltilmelidir.
Fazla harçlar kurumadan alınmalı, ek yerleri tesviye edilmelidir.
Montaj Alanının Hazırlanması : Montaj yapılacak pencere ve kapı kenarı ile üstlerini, varsa çıkıntıları kırarak temizleyip hazır hale getirilir. Pencere kenarına montajı yapılacak söveler ile montaj yapma araçları (Testere, keser, çivi, kalem, metre, mastar, terazi, spatula, mala, harç hazırlama kabı ve yapıştırma harcı) montaj alanına getirilir.
Söveleri Ölçüsüne Getirme : Söve ölçülerini kontrol ederek boyları, köşe açıları ile kertme yapılacak yerler istenen değerlere getirilir. İnşaatta (montaj alanında) pencere ve denizlik ölçüleri birbiriyle aynı standartta olmayacağından, boy ve kertme ölçülerini söveyi yapıştırılacağı yüzeye dayayarak ölçüleri direk söve üzerine markalanabilir. Söve montajı bina dış yüzeyine yapıldığından çalışanların düşme riski vardır. Bu sebeple düşmeye karşı gerekli emniyeti almadan çalışma yapılmamalıdır.
Yapıştırıcı Harcını Hazırlama : Söve yapıştırma harçları piyasada hazır torbalar halinde bulunurlar. Sövenin cinsine uygun yapıştırma harcını seçilir. Üretici firma önerileri doğrultusunda yapıştırma harcı su ile karıştırarak hazırlanır.
Söve Yan Parçalarını Monte Etme : Söve montajına ilk önce yan parçalardan başlanır. Yapıştırma harcı sürülen söve yan parçaları şakulinde yerine yerleştirilir. El ile darbeler uygulanarak duvara yapışması sağlanır. Terazi ve mastar ile düzgünlüğü kontrol edilir.
Söve Üst Parçasını Monte Etme : Üst söve yan söveler bağlandıktan sonra yerine yapıştırılır. Üst söve yan sövelerden yana doğru taşıyor ise taşmanın her iki yanda da eşit olmasını metre ile ölçülerek sağlanır. Sövenin üst kenar doğrultusu ve yere paralelliği mastar ve terazi ile istenen değerlere getirilir. Üst söve üzerine el ile darbeler uygulanarak, sövenin duvara yaklaşması ve yapıştırma harcının duvara yapışması sağlanır. Yapıştırılan üst sövenin beton çivisi vb bağlantı elemanı ile yerine sağlam bir şekilde tutturulmasını sağlanır.
Söve Ek Yerlerini Düzeltme ve Tesviyesi : Söve ek yerleri yapıştırma veya derz harçlarıyla düzeltilir. Yapıştırma harcı kurumadan fazla harçlar mala veya spatula ile alınır. Ek yerleri harç ile düzeltilir.
SÖVE FİYATLARI
Söve fiyatları kullanılacak söve malzemelerine ve yapılacak uygulamanın özelliğine göre değişiklik göstermektedir. Söve metretül fiyatları 3 - 12 TL arasında değişiklik göstermektedir.
Etiketler : söve