MOBİLYA  TASARIMI NEDİR

Mobilya tasarımı, mimari tasarım ve endüstrinin diğer dallarındaki tasarımlardan farklı bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu dallarda kullanılan tasarım yöntemlerini mobilya tasarımları içinde kullanmak mümkündür. Mobilya tasarımında işlev, teknoloji, ekonomi, orijinallik ve estetik kavramları ön planda tutulmaktadır. Mobilya tasarımı ilkeleri aynen mimarlık ve endüstri ürünleri tasarımlarında olduğu gibi denge, devamlılık ve hakimiyettir. Mobilya tasarım elemanları biçim, ölçek, oran ve ritim, renk ve dokudur. Mobilya tasarımcısı tasarım elemanlarını mobilya tasarım ilkeleri (denge, devamlılık, hakimiyet) ışığında birleştirerek, bir birlik oluşturmakta ve mobilyayı ortaya koymaktadır.

TASARIM YÖNTEMİ

Tasarlama adım ve fazları birbirini izleyerek problem, soyut bir fikirden somut bir çözüme doğru gelişir. Bu oluşum, tasarlama için gerekli sürenin belirlenmesi ve morfolojik adımlar içindeki işlem özellikleri dikkate alınarak harcanacak zamanın planlanmasını sağlar.

 Ön kararlar : Kararlaştırılması kolay olmayan bu safhada problem ayrılıp, ortaya konmalı ve çözmenin gerekliliği belirlenmelidir. Bu safha genellikle tasarlama ürünü finanse eden, üreten, politikayı düzenleyen kişilerin ve kullanıcıların taleplerinden meydana gelebilecek bir problemin formüle edilmesidir. Bu safha tasarlamanın yönetilmesi ile ilgili çalışmaları içine almakta olup, kriterlerin ve sonuçta istenenlerin belirlenmesine dayanır. Tasarının gayesi de bu safhada ortaya konulur.

 Bilgi Toplama : Tasarlanacak konuda bilgi toplama tasarıma doğru atılan ilk adımdır. Bilgiler işlevlerin tanınması ve tanımlanmasında önemli yer tutar. Bilgiler yazılı ve basılı kaynaklardan, meslek adamlarından, o konudaki daha önce üretilmiş yapıtların incelenmesi ile elde edilinebilir.

 Analiz : Tasarım için yeni sentezlere varmada, toplanan bilgiler değerlendirilir. İşlevler (Fonksiyon) analiz edilerek amaç ve gereklilikler saptanır ve ihtiyaçlar belirlenir, yani program yapılarak tasarımı etkileyen temel kararlar oluşturulur. Bu aşamada karmaşıklık gösteren tasarım tarafımızdan daha yalın öğelere indirgenerek, her olgu tek tek analiz edilip tanımlanmaktadır.

 Sentez : Analiz aşamasında saptanan olguların ele alınmasıyla yeni çözümlere varmak için birleştirilmesi işlemleridir. Sentez aşaması, mimari çalışmalarımızda "yaratıcı" niteliklerimizi en fazla ortaya koyduğumuz evredir. Hayal gümüz ile yaratıcılığımızı, geçmişte edindiğimiz bilgi ve deneyimlerimizden de yararlanarak, ön proje etüdlerimizi geliştiririz.

 Değerlendirme : Tasarım çalışmalarında değerlendirme; Sentez aşamasında bulduğumuz çözüm alternatiflerinden birinin seçimi ile sonuçlanan, bir karar verme işlemidir. Tasarımlanan çözümler arasında en olumlusu seçilip değerlendirilerek "kesin proje" olarak geliştirilir ve uygulamaya sunulur. Bu aşamada, ürünün değerlendirme açısından 3 genel ilke önemlidir. Bunlar amaca yönelik olma yani işleve uygunluk, güvenilir olma yani beklenen niteliklere uygun olma; ekonomik olma yani zaman ve parasal koşullar açısından eldeki olanaklara uygun olmalıdır, diye özetlenebilir.

MOBİLYA TASARIMI 

Mobilya tasarımı için, tasarım yöntemi ile oluşturduğumuz önerilerin seçimi için değerlendirme safhasında öngörülen işlevsellik, güvenlilik, ekonomiklik vb. etkenleri aşağıdaki şekilde olduğu gibi teknoloji, orijinallik, görsellik (Estetik), ekonomiklik ve işlevsellik etkenlerinin bileşimi olarak kabul edebiliriz el tasarımda, dolayısıyla da mobilya tasarımda adım adım uygulanması gereken yöntemdir.

 İşlevsellik (Fonksiyonellik) : Mobilya, yer aldığı mekanda, kendisinden beklenen amaçlan noksansız yerine getirmelidir. Bunu gerçekleştirebilmesi için de kendinden önceki benzerlerinden daha üstün özelliklere sahip olacak şekilde tasarlanması yararlıdır.

 Teknoloji : Mobilya ve yapı elemanları üretim tekniklerinin en gelişmiş olanları ile üretilmeli ve strüktürün (yapının) oluşmasını sağlayacak gerek kalıcı tespit, gerekse hareketli bağlayıcıların (tutkallar ve menteşeler) en gelişmiş ve güvenilir olanlar ile yapılmalıdır.

 Orjinallik : Mobilya kendinden önce yapılmışlarla karşılaştırıldığında mutlaka yeni olmalıdır. Çağının kültür verilerini (çizgi, şekil, boyut, renk) gibi özellikleri ile yansıtmalıdır. Kesinlikle kopya olmamalıdır.

 Estetik (Görsellik) : Mobilya, yer aldığı mekan içinde yaşayan insanın beğenisi kazanacak, ona sahip olma zevki ve heyecanını verecek, estetik özelliklere ulaşabilecek üstün bir tasarım ürünü olmalıdır.

Mobilyanın ekonomik olması için daha önce saymış olduğumuz  4 ilkeye sahip olması gereklidir. Güzel-Yani-İşlevsel ve güvenilir olan her mobilya elemanı ekonomik olanıdır.

Tasarımda bu seviyeye ulaşabilmek için, üstün bir yaratma gücünün, (insanın yetenekli yaratması) sağlıklı ve üstün seviyeli bir eğitimle ve geniş olanaklarla tam bağımsız bir düşünme ortamı gereklidir. Bu özelliklerin bir veya bir kaçının gerekse seviyelerinin düşük oluşu tasanın olgusunun da kalitesizleşmesi demektir.

MOBİLYA TASARIM İLKELERİ

Mobilya Tasarım ilkeleri mimarlık ve güzel sanatlar dallarında gerekli olan ilkelerden farklı değildir. Tasarım ilkeleri bilim adamlarınca çeşitli şekillerde guruplandırılmışlardır. En basit olarak 3 ilkenin varlığını kabul edebiliriz.

 Denge : Dengenin geleneksel ifadesi, gözleri kapalı adalet sembolünün elindeki bir çift terazi şeklindedir.' Buradaki ağırlıklar hemen hemen eşit, denge ise belirlidir. Kayak veya bale yapan bir insanın dengesi ise enerjik yani hareketlidir. Doğrultu ve durumunu değiştirdikçe dengesi de değişmektedir. Bu nedenle denge daima statik kalamaz ve gerçekte hareketin kuvvet ve gerilimine bağlı olarak değişir. Dengeyi genel olarak 3 gurupta inceleyebiliriz.

 Simetrik Denge: Objenin her iki tarafının da aynı olması halindeki denge tipidir. Mobilyada simetrik denge oldukça yoğun bir şekilde kullanılır. Mobilyanın orta kısmından ya konstrüktif vurgulanan bir çizgi, ya sadece bir çizgi veya herhangi bir çizgi bulunmadan ahşap aksesuar yüzey profil ve benzeri elemanların her iki alanda düzenlenmesi ile simetrik denge elde edilir.

 Asimetrik Denge: Asimetrik denge, simetrik dengeden daha belirsizdir. Hareketliliği, kendiliğinden oluşu ve bazı zamanda tesadüflüğü ima eder, diğer yönden daha ilginç ve çekicidir. Bir çok sanat eseri bu, serbest hareketli olan dengeye sahiptirler. Asimetrik düzenlenen elemanlar, üründe canlılık ve gerilim oluşturmaktadır. Bu nedenle görünüş bakımından ana noktalar oluşmakta, bu noktalar ise belirli elemanların zıt olarak dağılma ve düzenlenmesinin tekrar dengelenme mecburiyeti bulunmaktadır. Çift kapı veya kapaklarda kapı tokmakları ve anahtar armalarının düzenlenmesi, ağaç malzemenin dokusu ve kaplama birleştirmelerindeki farklılıklar asimetrik düzenleme için örneklerdir. Belirli süs formlarının düzenli tekrarı bakanın gözünü detaydan detaya götürmektedir. Bantlar halinde belirli form sıraları çift mobilyalarda olduğu gibi modern mobilyalarda da görülmektedir.

 Radyal Denge: Genellikle seyrek bulunan tipte bir düzen taşıyan radyal denge, bir papatyadaki yapraklar veya tekerlekteki parmaklıklara benzer olarak bir merkezden yayılan parçaların durumları yardımıyla karakterize edilmiştir.

 Devamlılık : Devamlılığın en basit şekli olan tekrar, mobilya üretiminde çok kullanılır. Tam tekrar, tekrar ve değişken tekrar olarak uygulanır. Bir form, bir renk hatırlanan bir örnek olana kadar tekrar tekrar kullanılır. Ancak çok tekrarlanış, yok oluşu doğurabilir. Bu düzenin belirli aralarla bozulması değişim ve gelişim (Koram), meydana getirir. Değişime aralıklı tekrar da diye biliriz ki bir elemanın belirli aralıklarla ardarda kullanılma şeklidir. Gelişim veya Koram ise bir veya daha fazla nitelik yönünden belirgin bir değişimi kapsar. Bir elemanın azalması veya çoğalması ile ortaya çıkmış dizidir. Gelişimde değişmeyen iki ilke vardır, iki uç arasındaki zıtlık ve uçlar arasındaki muntazam bir kademelemedir.

 Şiddet, Hakimiyet : Bütüne ve bütünün parçalarına uygun ve gereken önemi vermek şeklinde tanımlanabilen hakimiyet prensibi önemliden daha az önemliyi ayırma olgusudur ve doğal olarak hayatın bütün eylemlerinde vardır. Tasarımda uygun derecede kullanılan hakimiyet prensibi ; yaratıcının fikirlerinin daha iyi yerleşmesine ve ifade edilmesine yardım eder. Hakimiyet kurarak egemenliği aşağıdaki şekilde sağlarız.

 Hakim noktaları uygun bir sayıda dondurmak.
 Ölçü ve ilişkiler önemlidir. Bir kanepe genellikle bir koltuktan daha fazla dikkat çeker.
 Cesur biçimler, keskin renkler nötr olanlardan daha çarpıcıdırlar. Bir küçük kırmızı yastık, bir büyük kanepeden daha hakim görülebilir.
 Beklenmeyen ve farklı nitelikteki elemanlar dikkat çekicidirler (parlak renkte garip boyalı arabalar).
 Elemanları belirli bir merkeze yöneltmek,
 Sonuncu olarak, hakimiyeti sağlamak için bütün parçalarında veya bütününde Armoni - Kontrast meydana getirmek.

Armoni - Kontrast veya Uygunluk, Zıtlık; Eserlerde elemanların arasındaki uygunluk ve çeşitlilik için zıt olma anlamını taşır. Yön, biçim, ölçü, aralık, doku ve rengi kullanarak eserlerde Armoni ve Kontrastı yaratabiliriz.

Mobilyada elemanların uyumu çoğunlukla uygulanan bir ilkedir. Renk form, malzeme ve dokuda uyum ilkesi uygulandığı gibi kontrast ilkesini de uygulayabiliriz. Kontrast ile mobilyada canlı ve ilginç bir etki elde edilebilir. Ancak çok kuvvetli bir kontrast örneğin siyah beyaz düzenleme bütünlüğü bozabilir.

MOBİLYA TASARIM ELEMANLARI

Artist, ressam, heykeltraş, endüstri tasarımcıları veya mimarlar fikirlerini ifade etmek istediklerinde çeşitli Tasarım elemanlarını kullanırlar. Mobilya tasarımında Biçim, ölçek - oran ve ritim renk ve doku gibi tasarım elemanları kullanılır.

 Biçim ( Form ) : Bir şeyin bir mekanın şekli, bir mobilyanın kitlesi bir bütünün yapısı olarak tanımlanabilir. Biçimler, dikdörtgen, üçgen, geometrik, krublu ve serbest şekilli olmak üzere çok çeşitli şekillerde karşımıza çıkarlar. Form ve Fonksiyon arasında sıkı bir ilişki vardır. Mimar Louis Sullivan'ın ortaya koyduğu form fonksiyonu takip eder sloganı bu ilişkiyi bütün açıklığı ile ifade eder, ilk anda bu slogandan fonksiyonunun formu ortaya çıkardığı, ancak kullanışlılık tek hedef değildir. Kullanışlılık kadar, güzellikle ilgili ihtiyaçlarımızı karşılaması gereklidir. Kullanışlılık ve ekonomi sağlanması gerekli ön şart olduğu zaman bile tek bir tasarım veya form bulunmaz.

 Ölçek, Oran ve Ritim : Mobilya tasarım elemanı olarak ölçek ile insan ölçüsü, mobilya elemanları vb. kavramlar anlaşılır. Mobilyalar her şeyden önce onları kullanan insanlarla orantılı olmalıdır. Mobilya insan ölçülerine uyduğu gibi çevresinin ölçülerine de uymalıdır. Son olarak da mobilya kendi içinde ölçülü olmalıdır. İnsan ölçüleri devamlı olarak araştırılmıştır. Bu araştırmaların en ünlüleri Leonardo da Vinci ve Le Corbusier'in insan ölçüleri ile ilgili çizimleridir.

Kullandığımız her şeyin yanı sıra mobilyada da bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde standardize edilmiştir. Mobilya dekorasyonu için insan boyutları ile ilgili ilk araştırmalar 1918 yılında Kaare Klint tarafından yapılmıştır. Günümüzde bu araştırmalar Antropometri bilim dalı tarafından yürütülür. Bu konuda çeşitli ülkeler kendi standart insan vücudu ölçülerini bularak, mobilya yapımını bu ölçülere göre en uygun boyut, form kullanım ve hareket serbestliği sağlayacak şekilde geliştirmişlerdir.

Aşağıdaki örnek antropemetrik ölçümlerin mobilya tasarımında ne kadar önemli olduğunu göstermesi açısından önemlidir.

 Sandalye arkalığı serbest bir hareket özelliğine sahip ve bel kısmının formuna uygun olmalıdır.
 Arkalık formu hiçbir zaman bele batmamak ve rahatsız etmemelidir.
 Arkalik düşey eksen ile 15°'lik bir açı yapmalı ve boyutları kol hareketlerini kısıtlamam alıdır.
 Arkalık formu düşey planda konveks, yatay planda ise konkav olmalıdır.
 Antropometrik ölçü daha rahat temas ve basınç vermelidir.
 Arkalığın alt ucu ile oturma kısmının arka kenarı, çapı 10 cm olan bir dairenin bitim noktaları olarak değerlendirilmelidir.
 Oturma kısmının ön kenarı bacağın temas ettiği noktadan 2 cm daha düşük olarak şekillendirilmelidir. Normal oturma yüksekliği döşemeden 38 - 50 cm yüksek olmalıdır.
 Oturma kısmı geriye doğru 3° meyilli olmalıdır.
 Oturma kısmı vücudun normal ısısını hiçbir zaman değiştirmeyecek bir malzeme ile yapılmalıdır.
 Önde, oturma yeri ile bacak arasında 10 cm lik bir açıldık bırakılmalıdır.
 Bacakların rahat hareketi için oturma yeri ile döşeme arasında 60° 'Iik bir açı olmalıdır.
 Sandalyenin konstrüksiyonu ileri geri veya kısa ani hareketlere uygun ve stabil olmalıdır.
 Oturma kısmı dayanılan kısımdan daha büyük ve konkav formda olmalıdır.
 En uygun masa yüksekliği, yazı masası için 67 - 75 cm. daktilo masası için 59 - 67 cm olmalıdır.
 Bacakların rahat hareketi dikkate alınarak yazı masası boyutları 70 x 70 ve daktilo masası boyutları 60 x 60 cm olmalıdır.
 Masa üzerinde ellerin serbest hareketi ve çalışma araç ve gereçleri içiıı yeterli ölçüde boş alan bulunmalıdır.

Yukarıda belirtilen esaslara göre konstrüksiyon ve formu iyi verilen bir masa ve sandalyede bazı düşme ve kayma gibi riskler olmamalıdır.

Bir objenin kendi içinde de ölçülü olması gereği daha önce vurgulanmıştı. Soyut olarak iki büyüklük arasındaki sayısal ilişki veya bütünle onu meydana getiren elemanlar arasındaki ilişki anlamına gelir. Bunu oran (proporsiyon) terimi ile anlatıyoruz. Orana güzelliklerin tek yaratıcısı olarak bakıldığı olmuştur.Mısır piramitlerinden Le Corbusıer’nin Modulor'una gelinceye kadar çeşitli çağlarda bazı geometrik veya aritmetik düzen ve oranların, yapıların boyutlanması ve biçimlendirilmesine uygulandıklarım görüyoruz.

Mimarlar, sanatkârlar oransal kuralları çokluk bilinçli olarak uygulamazlar. Fakat 1/1, 1/2, 1/3, 2/3, 3/5, 5/8 gibi basit oranlar, uygulama sonucu ortaya çıkmış olabilir. Bu oranların kullanılması herhalde kolay anlaşılabilir, birimlere indirgenmelerine bağlıdır. Modulor’a gelinceye kadar değerini korumuş olan altın oran bile, bu basit sayısal oranların pratik boyutlamaya yaramaları sonucu olarak görülebilir. Mobilya stillerinin çoğunda da bilerek bilmeyerek biçimlendirmede Altın oran esas alınmıştır.

 Renk : Renk yalnız görsel olarak algılanan bir plastik elemandır. Gözlerimizi kapadığımız zaman, siyah, beyaz veya kırmızı arasındaki farkı anlayamayız. Buna karşıt olarak bir elemanın yuvarlak kare veya çokgen formundan daha önce rengini algılarız.

Renk üç elemanla ifade edilir.

 İsim : Bir rengin ismidir (Kırmızı, Mavi vb. gibi) ve rengin spektrum’da renk tekerleğindeki durumunu gösterir. Ayrıca bir rengin sıcak soğuk oluşunu ifade eder.

 Değer : Bir rengin sadece açıklık ve koyuluğunu belirtir. Her bir renk değerde koyudan açığa çeşitli değerlerde olabilir.

 Yoğunluk : Bir rengin saflık, şiddet veya doymuşluk derecesini gösterir. Bu hakim rengin miktarıyla tarif edilir. Örneğin vişne kırmızının yüksek derecede yoğun halidir. Pembe - bej ise nötr olmuş kırmızıdır.

Mobilyada her yüzey temel bir renge sahiptir. Mobilyada bu ağaç malzemenin doğal rengi, ağartma, renkli vernik, reçine içirilmiş renkli kağıt veya tabaka halinde kaplama maddeleri ile belirlenir. Çeşitli renk tonları bakanda değişik his ve duygular uyandırmaktadır. Şöyle ki kırmızı renk tonları, sıcaklık hissi yaratmakta ve dinç, kuvvetli etki yapmakta, dikkat çekmekte, sarı renk ise objektiflik, açıklık ve destek ifade etmektedir. Yeşil dinlendirici, mavi soğuk etki yapmaktadır. Mobilyanın kullanım amacı göz önünde tutulması sureti ile mevcut ışık ilişkileri çok çeşitli düzenleme olanağı vermektedir. Mutfak mobilyaları için çoğunlukla düzen ve temizlik ifade eden solgun (Pastel) renkler, çocuklar için ise özellikle kuvvetli temel renkleri tercih edilir.

 Doku : Yüzeylerin karakterini veren tasarım elemanı doku dur. Doku genel olarak iki guruba ayrılabilir. Dokunularak hissedilen yumuşak-sert, düzgün-kaba yüzeylerle görsel olarak hissedilen örneğin kumaş dokusu gibi yüzeylerdir. Görsel yüzeylerden desenli yüzeyler formu vurgulamakta, yüzey kural olarak canlanmaktadır. Kenar (Profiller) geri planda kalmakta veya görünür şekilde değişmektedir. Özellikle yön vurgulayan desenler göze çarparlar. Lif yönüne göre eşit alanlı yüzeyler daha yüksek veya geniş, özellikle desensiz örneklere göre daha canlıdır.

MOBİLYA YAPIMINDA KULLANILAN MALZEMELER

Mobilya yapımında ağaç malzeme her devirde büyük oranda kullanılmış bulunmaktadır. Zamanımızda alüminyum, plastik gibi diğer malzemelere rağmen yine de ağaç malzeme aşağıdaki nedenler ile tercih edilmektedir.

 Değişik renk ve görünüşe sahip olması,  

 Boya ve cila ile çekici bir hale getirilebilmesi,  

 Kullanım süresinin artması ile daha zengin görünüm ve koyu renk kazanması, 

 Isıyı az iletmesi nedeniyle dokunulduğunda soğuk ve sıcak hissi vermemesi,  

 El ve makina ile kolayca işlenebilmesi,  

 Çivi, vida ve tutkal ile kolayca birleştirilebilmesi, 

 Çarpma esnasında az  gürültü çıkarması, 

 Kusurlu kısımlarının kolayca değiştirilebilmesi, 

 Özgül ağırlığının düşük olmasına rağmen direnç özelliklerinin yüksek olması, 

 Üretiminin ve taşınmasının kolay ve ekonomik olması,

 Yenilenebilir bir kaynak olarak her ülkede az veya çok miktarda üretilmesi.

Mobilya yapımında daha önceleri daha çok masif ağaç malzemeden yararlanılmasına karşın, zam anımızda ucuzluğu sağlamak, standart tip ve kitle üretim inin gerekliliği nedenleri ile masif ağaç malzemenin yanında yonga levha, kaplama levha, kontrplak, kontrtabla, lif levha, kağıt ve plastik kaplı dekorativ levhalardan da yararlanılmaktadır.

Masif ağaç malzeme ağaç hammaddesinden üretilen yonga levha, lif levha, kontrplak, kontrtabla, kaplam a levhalara rağm en özellikle klasik mobilya yapımında halâ önemini korum aktadır. 

Mobilya üretim inde genellikle masif ağaç malzemede:

 Güzel görünüm , renk ve textür bakımından üstünlük,

 Kolay işlenmesi ve düzgün yüzey vermesi,

 Üst yüzey işlemlerine uygun olması,

 Bitkisel ve hayvansal zararlılara dayanıklı olması,

 Budaksız ve düzgün lifli olması,

 İklim koşullarına dayanıklı, daralma ve genişleme yüzdelerinin düşük olması gibi özellikler aranmaktadır.

Mobilya yapımında masif ağaç malzemenin tercih edilmesine neden olan yukarıda belirtilen özellikleri yanında, atmosferik hava koşullarında bağıl nem ve sıcaklığın değişmesi ile bünyesine rutubet alıp vererek boyutlarında daralma ve genişlemelerin ortaya çıkması sakınca yaratmaktadır.

Masif ağaç malzemenin rutubet alıp vermesi ile ortaya çıkan çatlaklar, renk değişmeleri, kalın ve ince kısımlar, çukurlaşmış ek yerleri gibi kusurlar malzemenin kullanımını zorlaştırmakta, ayrıca göz zevkini bozarak hoş görülmemektedir, örneğin: Daralmış veya genişlemiş çekmece veya pencere kanadının fonksiyonu azalmakta ve hiç bir işe yaram am aktadır.

Bu kusurlardan çatlaklar masif ağaç malzemenin iç ve dış tabakaları arasında meydana çıkan rutubet farkları ile 3 anatomik yönde değişik miktarda çalışmasından ortaya çıkmaktadır.

Şekil değişmeleri ise ağaç malzemenin değişik düzlemlerinde rutubet kaybı sonucu ortaya çıkan farklılaşmalar olup, çarpılmalar adı da verilmekte ve eğilme, kamburlaşma, dönükleşme, kristalleşme ve çanaklaşma gibi tipleri bulunmaktadır.

Renk değişmeleri ise daha çok sıcaklık ve rutubet faktörleri ve oksidasyon nedeniyle ortaya çıkmaktadır.

Diğer hatalardan kaim ve ince kısımlar, çukurlaşmış veya açılmış ek yerleri yukarıda açıklanan şekil ve boyut değişmeleri gibi kusurlara ağaç malzemenin tekniğine uygun kurutularak engel olunmuş olsa dahi, üretim esnasında ve h atta bazen de yıllarca kullanıldıktan sonra da ortaya çıkabilmektedir.

örneğin: Kenarlarından yapıştırılmış 2 tahta ele alalım. Bunlardan birisi % 7, diğeri ise % 13 odun rutubetine sahip olsun, her ikisi de 20 °C ve % 55 bağıl neme sahip depoya konulsa, bu koşullarda % 10 odun rutubetine ulaşmak isteyeceklerdir. % 7 rutubete sahip olan kısım, önce uçlardan rutubet alarak genişleyecek, % 13 rutubetli kısım ise uçlardan hızla rutubet kaybederek daralacaktır.

Bu nedenle genişleyen ağaç malzeme kısmında, iç ve dış kısımlar arasındaki rutubet farkı nedeni ile muhtemelen orta kısım da çatlaklar, daralan kısım da ise ek yerinin kenarında açılmalar olacaktır.

Mobilya atölyesinde işleme sırasına rutubet ile ilgili diğer bir sorun ise ağaç malzemenin tutkal ile birleştirilmesi sırasında ortaya çıkmaktadır.

Kesilen, istenilen boyuta indirgenen ve % 9 rutubete sahip ağaç malzeme, birkaç gün % 12 rutubete sahip iklim koşullarında bırakıldığında, daha sonra birbiri ile birleştirilmeleri zorlaşmaktadır.

Bilindiği gibi rutubet ağaç malzemenin liflere paralel yönünde, teğet ve radyal yönüne göre daha hızlı alınmaktadır.

Tutkal yardım ı ile birleştirilmek için bekletilen belli boyutlara indirilmiş ağaç malzemenin, istiflenmiş durum da yalnız alt ve üst kısımları tüm iklim koşullarından etkilenmekte, fak at uçlara rastlayan kısımlar yine de daha fazla rutubet alıp vermektedir.

Daha önce ek yerleri ne kadar iyi hazırlanmış olursa olsun, ek yerleri rutubet alarak genişlemiş ise, bunların birleştirilmeleri zorlaşmaktadır.

Planyalamadan önce, bu rutubetin ek yerinden uzaklaştırılamaması durumunda, bu haldeki kereste makinaya verildiğinde, genişleme nedeni ile tutkallanacak kısım daha fazla kesilerek, ağaç malzeme kurulduğunda bu kısım da içeri çökük kısımlar oluşacaktır.

Bu nedenle birleştirilmek için bekleyen hazırlanmış ağaç malzeme kısımları arasında rasyonel bir denge bulunmalıdır.Aksi taktirde rutubet değişiklikleri yuvaların daralmasına, zıvanaların genişlemesine neden olmaktadır.Ayrıca tamamlanan malzemenin zımparalanıp cilalanmasından önce, yeniden kullanılacağı yerin rutubet miktarına uygun olarak klimatize edilmesi gerekmektedir.

Mobilya üretim inde parçaların zorlukla karşılaşmadan bir araya getirilebilmesi için ağaç malzemenin uygun boyutlarda titizlikle kesilip şekil verildiği yer Biçme ve Planya atölyesi olmaktadır.Burada çalışan ustanın mobilya parçalarının rutubet miktarında daha sonra meydana gelecek değişmeleri göz önünde tutarak, makinaları belli bir toleransta ayarlaması gerekmektedir.

Genellikle yukarıda belirtilen hususlara dikkat edilerek üretilen mobilya parçalarının montajından sonra, rutubet değişmelerinin neden olduğu problemler azalmaya başlamaktadır.Mobilya kısa sürede tamamlanıp ve bitirme işlemi sırasında ağaç malzemenin rutubet alışverişine fazla katılan kısımları uç kaplamaları ile kapatılıp, cilalanması ile, malzeme çevre iklim koşullarındaki rutubet değişmelerine karşı önemli ölçüde korunmaktadır.

Ancak mobilyanın kıtalar arası nakledilmesi gerektiğinde, mobilya üreticisinin daha önce mobilya’nın kullanım yerindeki iklim koşullarını belirlemesi gerekmektedir. Buna uygun olarak ağaç malzeme kurutulup işlenmesi ve örneğin, gemi depolarında olduğu gibi yüksek bağıl nemden etkilenmemesi için plastik örtü maddeleri ile sıkıca örtülerek paketlenmelidir.Kullanım yeri koşullarına uygun olarak kurutulup, işlenen ağaç malzeme herhangi bir nedenle dışarıda depo edilecek olursa yağmur ve güneş etkisinden korunmalıdır.Masif ağaçtan yapılan mobilya ağır olması ve malzemenin strüktürel özelliklerinin de göz önünde tutulması nedeni ile malzemede kayıp yüksek olmaktadır.

Masif ağaç malzeme görünüş, konstrüksiyon ve ekonomik bakımdan başka malzemeler ile doldurulamayan kısımlarda kullanılmalıdır. Kaybı azaltıcı bir yöntem olarak temiz parçaları birleştirerek kullanmak önemli bulunmaktadır. Ülkemizde masif mobilya yapımında daha çok Doğu Kayını (Fagus orientalis), Meşe (Quercus spp), Huş, Dişbudak, Akçaağaç, K araağaç, Kestane, Ihlamur gibi yapraklı ağaçlar ile, Çam Melez, Ladin, Porsuk gibi ibreli ağaçlardan yararlanılmaktadır.

Yukarıda belirtilen yapraklı ağaç türleri içerisinde kayın ve beyaz meşeler ile, ibreli ağaç türlerinden ise ladin ve çamdan geniş ölçüde yararlanılmaktadır.Diğer ağaç türlerinin tedariki güç olup, daha çok özel am açlar ve kaplama yapımında faydalanılmaktadır.K ayın basınç ve aşınmaya karşı direnç gerektiren yerlerde özellikle iskemle, koltuk ve bükme mobilya yapımında kullanılmaktadır. Kayın çok iyi cilalanabilmekte ve üzerine kıymetli ağaçların textürü cila ve boya ile taklit edilebilmektedir. Fakat çalışma ve genişleme miktarı yüksek bulunmaktadır.

MOBİLYA FİYATLARI

Mobilya fiyatları kullanılacak ürünlere ve yapılacak uygulamanın özelliğine göre değişiklik göstermektedir. Özel tasarım veya hazır mobilya fiyatı almak için size en yakın hizmet noktasından ücretsiz keşif talebinde bulunabilirsiniz.