MOBİLYA DÖŞEME KILIFI

Günümüz döşeme tekniklerinin gelişmesine rağmen klasik mobilya döşemeciliği öneminden hiçbir şey kaybetmemiştir. Bunun yanında değerli ve pahalı döşeme mobilyalarının korunmasında ve görüntüsünün ekonomik olarak değiştirilmesinde döşeme kılıfları kullanılmaktadır. Döşeme mobilyalarına kumaşlar genel olarak sabit biçimde kaplanır. Yıprandıkları veya fazlaca kirlendikleri zaman bunların değiştirilmeleri gerekir. Özellikle misafir ve oturma odalarında kullanılan mobilyalar kaliteli ve zarif kumaşlar ile kaplandığı için külfetlidir ve pahalıya mal olur. Renk, desen ve görünüş bakımından beğenerek aldığımız mobilyaların kumaşları, sağlam olmasına rağmen zamanla hoşumuza gitmeyebilir. Bundan dolayı daima temiz, sağlam, uzun ömürlü ve mevsimine göre kullanılışlı, değişik karakter ve görünüşlü döşeme mobilyalarına sahip olmak için kılıf denilen döşeme örtülerine ihtiyaç duyulmaktadır. Özetle kılıf ihtiyacını gerektiren en önemli iki sebep; döşeme mobilyasının ve kumaşın korunması, mobilyaya yeni veya değişik bir karakter ve görünüş verilmek istenmesidir.

KILIF ŞABLONU HAZIRLAMA

Çeşitleri : Kılıf şablonu hazırlamada kılıf döşenecek mobilya düz hatlara sahip ise işe yeni başlayanlar eski gazete, kaplama ya da patron kağıdı kullanabilir. Kılıf dikimini uzun zamandır yapan, işin ehli kişiler ise direkt olarak kılıflık yüz kumaştan faydalanır. Eğer kılıf dikilecek döşeme mobilyası kavisli ve klasik hatlara sahip ise eski gazete, ambalaj ya da patron kağıdı gibi gereçler, kumaşın hatlarını takip edemeyeceği için şablon hazırlama işlemlerinde astar kumaşların kullanılması uygun olmaktadır.

Özellikleri : Kılıf hazırlama işleminde şablon kullanmak döşenecek mobilyanın şekillerinin kaybolmaması için önemlidir. Kılıf, mobilyayı iyice sarmalı ve apayrı bir estetik görünüş meydana getirmelidir. Dolayısıyla çıkartılacak şablonun da aynı özelliklerde olması gerekmektedir.

Yapım Teknikleri : Yapılan bir kılıfın her şeyden önce örttüğü mobilyayı kaybettirmemesi, mobilyanın şekil ve görüntüsünü olumsuz etkilememesi gerekir. Kılıf, mobilyayı güzelce sarmalı ve bambaşka bir estetik görünüş meydana getirmelidir. Bunun için genellikle yüz kumaşın ortaya koyduğu şekil ve formdan faydalanılır. Hiç kılıf yapmamış olan, kılıf yapımını öğrenmek isteyenler önce gazete kağıdından ya da ambalaj kağıdından örnek şablonlar çıkartarak kendilerini hazırlamalıdır. Koltuk arkasına yayılan kağıt, toplu iğneler ile kenarlardan döşeme üzerine tutturulur. Böylece arkaya tutturulan kağıdın fazlalıkları kesilir. Diğer kısımlar için de bunun gibi örnek şablonlar hazırlanarak bu alanlardaki ustalık artırılabilir. Şablon çıkarmak, buna uygun olarak kesim yapıp iyi bir dikiş dikmek, güzel ve kullanılışlı bir kılıfın ortaya çıkmasında en önemli faktörlerdir. Hiçbir zaman unutulmamalı ki kağıttan olan şablonlar, her zaman kumaşı kesmek için kullanılamaz. Çünkü kumaşın yumuşak ve esnek olan özellikleri kağıtta bulunmaz. Özellikle kavisli ve yuvarlak yerlere kağıt uyum sağlamayabilir. Bu şablon çalışması ancak el alışkanlığı elde etmek için kullanılır. Bu durumda kılıflık kumaşı kesmek için kullanılacak şablonları ya kendi kumaşından ya da kaput bezinden çıkartmak gerekir. Ancak düz biçimli mobilyalar için şablon olarak düzgün kaplama kağıdı veya karton kullanılabilir. Şablon çıkarmada unutulmaması gereken en önemli husus, dikiş ve ekleme paylarıdır. Dikiş payı olarak genellikle 1 cm hesap edilmeli ve işaretlenmelidir.

YÜZ KAPLAMA GERECİNİ KESME

Çeşitleri : Genel olarak kılıf yapımına elverişli olan, kullanılan kumaş cinsleri ve çeşitleri şunlardır:

Pamuklu kumaşlar: Basma, kreton, pazen, gabardin, saten gibi çeşitleri olup yerine göre kullanılmaktadır.

Pamuk ve suni ipek karışımı kumaşlar: Bunlar da çekme pamuklulara oranla daha az ve daha sağlam kumaşlardır.

Suni ipekli kumaşlar: Bu kumaşların görüntüleri oldukça güzeldir. Daha çok yatak odalarında tercih edilir. Suni ipekli kumaşların desensiz, desenli ve çiçekli olmak üzere çeşitli cinsleri vardır. Bu cins kumaşlar yıkanmaya elverişli değildir. Yalnız kuru sistemle temizlenmelidir.

Keten kumaşlar: Keten kumaşlar da pamuklular gibi kılıf yapımında çokça kullanılmaktadır. Desensiz ve desenli türleri vardır. Yazın serin tutar.

Pamuk-keten veya keten suni ipek karışımı kumaşlar

Pamuk veya keten ile karışık sentetik elyaflı kumaşlar: Bunlar silme ve temizlemeye elverişli kumaşlardır.

Özellikleri : Kılıf yapımında kullanılan kumaşlar, perdelik kumaşlar gibi genel olarak döşemelik yüz kumaşlardan farklıdır. Bu cins kumaşlar genellikle daha ince yapılı, cazip görünüşlü, sık dokulu, yıkanmaya veya temizlenmeye elverişli olmalıdır. Kılıflık için satın alınması düşünülen kumaşın cins, kalite ve maliyeti yanında, dokuma ve desen durumu da ön planda tutulmalıdır. Bu hususta mobilyanın tipi, üzerindeki kumaş rengi oda içi dekorasyonu ve bunlara ek olarak şahsi zevk önemli rol oynar. Kumaş satın alırken göz önünde bulunulması gerekli olan diğer önemli hususlar aynen döşemelik kumaşlarda olduğu gibidir. Diğer taraftan maliyet bakımdan ve kesim kolaylığı yönünden çift enli kumaşlar tercih edilmelidir. Düzgün ve sık dokunmuş pamuklu, keten veya bunların karışımından yapılmış kumaşlardan iyi kılıf yapılabilir. Çünkü bu tür kumaşlar toz geçirmez ve işçilikleri daha kolaydır. Yaz aylarında serin tutar, temizlenmesi kolay ve dayanıklıdır.

Yapım Teknikleri : Kılıf yapmak için önce kullanacağımız kumaşın miktarının bilinmesi dolayısıyla hesaplanması gerekir. Bunun için bütün kısımları ayrı ayrı ölçülür.

A-B) ölçülüp iki katı alınır iç ve dış arkalık için). 

C-D) ölçülüp dört katı alınır. 

Minder için E-F) ölçülür, 2 katı alınır. 

Ön kısımda baza ve minderin altı ölçülür. 

J ölçülür fakat burada değişik miktarlar elde edilir Alt kısım düz olacak ise bütün çerçeveyi kaplayacak şekilde köşe kaplamaları dikkate alınarak hesaplanır. 

Ayrıca kumaş miktarının hesaplanmasında kumaşın eninin, desen durumunun, dikiş, katlama, etek kısmındaki pili ve biçim payları ile fire miktarının, çekme payının da unutulmaması gerekir. Bu nedenle kılıf yapımında biçim ve tarzın, kumaşın miktarında büyük etkisi vardır. Kılıflık kumaş miktarı yüz kumaş miktarından her zaman daha fazladır.

Koltuk üzerinde geriye kalan diğer kılıf kısımları ve fitiller için kumaşın yan tarafından artacak olan kumaş parçalarından faydalanır. Şayet bu mümkün olmayacak ise ayrıca bunlar için de gerekli kumaş miktarı hesaplanmalıdır. Kumaşı kesmeden önce kesilecek bütün parçalarda kesim, dikim ve fitil yerlerini ayrı ayrı tespit ve işaret etmek gerekli ve çok faydalıdır. Çizim ve işaret için çizgi sabunu veya kurşun kalem kullanılabilir. Ayrıca kesim, hazırlama ve çizim işlerinde kullanılacak masa, cetvel, gönye, makas, karton ya da kağıt, çizgi sabunu, kalem, bizon iğnesi veya toplu iğne, teyel iğnesi, fitil ve iplikler; tüm bunlar yardımı ile kumaşı dikebilmek için bir dikiş makinesi hazır bulundurulmalıdır. Kumaş çizim ve kesim işine önce oturma yerinden başlanır ve bunu iç arka, kollar takip eder. Bundan sonra ölçü ve desen ahengi bakımından fire vermemeye dikkat edilerek diğer kısımlar kesilir. Kesilecek olan tüm bu parçaların hepsini önce çizmek, sonra kesmek en doğrusudur. Kesilen parçalar bir koltuk üzerinde yerlerine ayrı ayrı toplu iğne ya da bizon iğneleri ile tutturulup iyice kontrol edilerek ayarlanırsa daha emniyetli iş yapılmış olur.

YÜZ GERECİNİN DİKİMİ

Yüz gereci dikmek, döşemecilik mesleğinin en önemli dallarından birisidir. Dikim işlemlerinin iyi olması döşenen koltuğun veya sandalyenin kalitesini etkiler.

Lastikli Dikim : Bu dikim tarzında koltuğa göre bire bir dikim yapılamaz. Fazla kesilmiş kumaş lastikle toplanır. Ölçü almak yeterlidir. Ölçü alma imkanı olmadığı zamanlarda bile koltuk resminin olması ya da koltuk modelinin bilinmesi yeterli olmaktadır. Piyasada hazır olarak satılan koltuk kılıfları bu yöntemle dikilmektedir.

Düz Dikim : Giydirme veya provalı diye adlandırılan bu dikim bire bir koltuğun üzerine göre dikilir. Ölçü alma işlemi için koltuklardan en az bir tanesinin dikim yapılan atölyede olması gerekmektedir.

Özellikleri : Yapılan kılıfın her şeyden önce örttüğü mobilyayı kaybettirmemesi, mobilyanın şekil ve görüntüsünü bozmaması gerektiğini daha önce söylemiştik. Kılıfın mobilyayı iyice sarması için dikişin özenle yapılması gerekmektedir. Burada en önemli konu, şablondan aktarılan ölçünün dikiş paylarının iyi hesaplanmasına ve dikiş esnasında buna özen gösterilmesine bağlıdır.

Yapım Teknikleri : Sırayla ayarlanan font, arkalık, kollar ve minder parçaları önce tek tek gerektiği kısımlarda fitil konularak tersinden teyele alınır ve makinede dikilir. Kol dipleri ile köşe kısımlarına rastlayan kumaş parçalarının açımının yaptırılması, büzdürülmesi ya da birbiri üzerine katlanarak ayarlanması ve sonra da dikilmesi gerekir. Önce ayrı ayrı hazırlanarak dikilen bu font arkalık kol kumaşları yerine göre prova edilir ve birbiri ile birleştirilerek ayarlanır. Birleşme yerleri de dikilince sıra etek kısmına gelir. Etek kısmı kılıfın görünüş ve zarafetini tamamlar ve kılıfa ayrı bir estetik kazandırır. Zevke ve mobilyanın tipine uygun düşecek biçimde düz ya da pilili olmak üzere başlıca iki tarzda etek hazırlanır. Hazırlanan bu etek kısmı, genellikle fitilli olarak dikilir. Kumaş desenlerinin birbirini takip etmesine, simetrik olmasına, büyük çiçeklerin orta yerlere gelmesine, bu arada fire miktarının az olmasına önem verilmesi ustalık ve zevkin en önemli belirtisidir. Kılıfların kolayca yerine geçirilip çıkarılabilmesi için gerekli yerlerinde göze batmayacak şekilde fermuar, çıt çıt, düğme ve cırt bantlar kullanılır. Evlerde en çok kullanılan klasik oturma ve dinlenme mobilyalarından olan divan ve sedirler vardır. Bunlarda kullanılan kılıflık kumaşların daha kalın, dayanıklı, kir götürür ve yıkanabilir özelliklerde olması istenir.