KONUT VE İNSAN ARASINDAKİ İLİŞKİ
Konutlar insanı kötü hava şartlarından korumayı ve rahatlığı dolayısıyla insan verimini artırmayı amaçlarlar. Bu amacın gerçekleşmesi için, konutların cereyansız, hafif hareketli, bol oksijenli hava, uygun sıcaklık, uygun nem ve yeterli aydınlık gibi niteliklere sahip olması gerekmektedir.
Burada belirleyici etken konutun konumu, evdeki oda düzeni ve yapı çeşididir. Sürekli bir refah için, konutun ısıyı koruyan bir yapı biçimine, yeteri kadar büyük ve yerinde olan pencerelere, odalara uygun mobilyalara, yeterli ısınma ve gerekli havalandırma düzenine sahip olması gerekir.
HAVA İHTİYACI
İnsan oksijeni hava ile solumakta, karbondioksit ve su buharını dışarı atmaktadır. Bunlar insanın ağırlığına, beslenmesine, hareketine ve doğasına göre değişmektedir. Ortalama olarak bir insan, saatte 0,020 m3 karbondioksit ve 40 kg su buharı üretmektedir. %1-3 olan karbondioksit miktarı sadece derin nefes alırken harekete geçiyorsa, konut havası mümkün ise %1 üzerinde karbondioksit içermemelidir. Her yetişkin için saatte 32 m3 ve her çocuk için saatte 15 m3 hava değişimi gereklidir. Açıkta kalan binaların pencereleri kapalı olduğu halde doğal hava değişimi bunun 11/2-2 katını içermektedir. Bundan dolayı, yetişkinler için normal hava miktarı 16-24 m3, çocuklar için 8-12 m3, 2.5 m oda yüksekliğinde ise; yetişkinler için 6.4 – 9.6 m2, çocuklar için 3,2 – 4.8 m2 dir.
Daha büyük hava değişiminde oturma odalarında kişi başına düşen hacim 7.5 m3 yatak odalarında, yatak başına düşen hacim 10 m3’e indirgenebilir.
Açık yanan lambalar , hastane ve fabrikada kötü kokular yayan buharlar, kapalı alanlar nedeniyle hava kötüleşiyorsa, yapay kuvvetlendirilmiş hava değişimi aracılığıyla gerekli oksijen sağlanmalı ve zararlı maddelerin yolu değiştirilmelidir.
ODA SICAKLIĞI
Dinlenme halindeki bir insan için en uygun oda sıcaklığı 15-25 oC arasında değişirken, çalışan bir insan için bu sıcaklığın 15-18 oC arasında olması yeterlidir. Bütün bunların yanı sıra, aynı zamanda insan, gıdayla ısıtılan ve kendi kilosunun her biriyle 1.5 WE/h üreten soba olarak nitelendirilebilir. Ortalama 70 kilo olan bir yetişkin, saatte 105 WE/h, günde 5220 WE/h, yani 25 litre su kaynatmaya yetecek kadar ısı üretir.
Oda ısısının düşmesi ve hareketle artan odanın ısıtılmasında yumuşak bir ısının, odanın en soğuk kısımlarındaki oda havasını bile ısıtmasına dikkat edilmelidir. 70-80 oC üzerindeki ısı derecelerinde ayrışma görülür, mukoza zarı, ağız ve gırtlağı teskin ederek kuru hava hissi verir. Bundan dolayı yüksek yüzey ısılı sobalar ve demir ocakları konutlar için uygun değildir.
ODA NEMİ
Oda havası %50-60, değişkenli hava nem oranı içermelidir. Nemli oda havası gereğinden fazla ise, mantar, soğuk algınlığı, halsizlik ve terleme gibi çeşitli rahatsızlıklara yol açar.
Su buharı üretimi insanın önemli soğutma biçimlerinden biridir ve oda sıcaklığı 37 oC’nin üzerine çıktığında yükselir.
Etiketler : insan konut