POLİVİNİL KLORÜR (PVC) LEVHALAR

Vinil polimer ve kopolimerleri arasında polivinil klorür en çok kullanılan plastik çeşididir. Özellikle plastikleştirici ile işlenmiş şekilde yaygın olarak kullanılan bir malzeme olup, yurdumuzda PETKİM tarafından (“Petvinil” adıyla) üretilmekte olup, kablo yapımında kullanılan lastiğin egemenliğini ortadan kaldırmıştır. Üretim kolaylığı, ucuzluk ve çevre koşullarına karşı dirençli olması, PVC’nin ilk tercih sebeplerinden biridir. Türk Standartları Enstitüsünce hem hammadde olarak hem de biçimlendirilmiş ürünler olarak standart kapsamına alınmıştır.

Genel özellikleri şöyledir:

• Rijit, sert, tok, çeşitli takviye malzemeleri ile ateşe dayanıklıdır.

• Yakıldığında kendi kendini söndürebilir.

• Fiziksel dayanımı, elektriksel yalıtma özelliği iyidir.

• Yumuşak, rijid, opak ve saydam türleri vardır. Bunun yanında, darbe ve yırtılma mukavemetini, eğilme sıcaklığını ve işlenme kabiliyetini iyileştirmek için ABS, akrilik, poliüretan gibi polimerlerle harmanlanır. Genellikle normal darbeli PVC’nin kimyasal mukavemeti, yüksek darbeli çeşidinden daha iyidir. Esnek PVC %20 ile %100 arasında yumuşatıcı içerir; yumuşatıcılar malzemenin esnekliğini yükseltmekte fakat kimyasal mukavemetini azaltmaktadır.

• Bir termoplastik olarak PVC hemen her tür biçimlendirme sürecine uygun olup, levha, film, boru ve profil olarak kolaylıkla biçimlendirilmektedir.

• Kimyasal direnci iyi sayılır. Oksijen, ozon ve klora dirençli olmakla beraber, brom, flor, 60°C’ nin üzerindeki sülfit asiti ve nitrat asiti polimeri etkiler. Bunların haricindeki asitlere dayanır. Organik asitler, alkoller ve alifatik hidrokarbonlar PVC’yi etkilemez.

• Sert PVC 80°C’ de yumuşamaya başlar, 170- 180°C’ lerde de bozulur. Basınç altında 40°C’ de, normal atmosfer basıncı altında ise, 80°C’ ye kadar kullanılabilir. Kimyasal maddelerle harmanlanarak özellikleri iyileştirilen PVC, ayrıca kopolimerize olabilir.

Boru, cam çerçevesi, hücreli PVC ahşap yerine, esnek PVC tel ve kablo izolasyonunda, mineral su şişelerinde, %5 vinil asetatlı kopolimeri çanta, kemer, terlik, perde gibi imalatlarda, oyuncak, yatak, koltuk süngerleri, anti statik katkılı fonograf ve teyp sanayi malzemesi imalatında, saydam filmleri gıda endüstrisinde ambalaj malzemesi olarak, kırtasiyecilik ve dosya gömleği yapımında, tıbbi cihaz yapımında, rijid PVC’den galvano tekneleri( sert PVC levhalardan yine PVC kaynak çubukları kullanılarak), pompa parçaları ve valflar, depo ve tank kaplamaları üretimlerinde ve daha pek çok alanda kullanılmaktadır [1].Yapıda kullanım alanları ise; veranda, araba garajı, gölgelik üzeri çatı kaplaması olarak [Şekil 3.47-47], bitki fanusları için, seralarda çatı kaplaması olarak, baraka örtüsü olarak, yüzme havuzlarında ve pek çok ıslak hacimli mekânlarda yalıtım malzemesi olarak, derz olarak, yürüme yollarında korkuluk olarak...vb kullanılırlar.

Monomeri “vinil klorid” olan PVC, -14°C’ de kaynayan bir gazdır. Önceleri büyük çoğunlukla asetilen ile tuz asitinin tepkimesinden elde edilirdi. Günümüzde asetilen yerine etilen kullanılmaktadır. Vinil klorid polimerizasyonu üç şekilde yapılır ki bunlar önem sırasına göre şu şekildedir; süspansiyon, emülsiyon ve kütle polimerizasyonudur. Süspansiyon polimerizasyonu için: Vinil klorid önce basınçlı tepkime kabında sıvı monomere çevrilip, tepkime kazanında mekanik bir karıştırıcı kullanılarak monomer sulu faza dağıtılır. Süspanzoid madde olarak polivinil alkol, jelâtin veya karboksi metil selüloz kullanılır. Uygun basınç ve sıcaklık koşullarında polimerizasyonu başlamış olup, ekstermik olay soğutma ile telafi edilir. Bütün vinil klorid polimerizasyonlarında önce reaksiyon kazanına atılmış olan peroksit, perkarbonat veya peresterler ayrışarak olayı başlatırlar. Tepkime süresince sıvı olan monomer toz haline dönüştürülmüş olur. Kaliteli bir plastikleştirici ve diğer katkı maddeleriyle karıştırılan tanecikler, gözenekli bir yapı kazanmış olurlar. Rijid PVC eldesi için, az miktarda epoksi gibi bir plastikleştirici kullanılır. Düşük sıcaklık kırılmalarını önlediği için yumuşak PVC üretiminde trikrezil fosfat kullanılır. PVC filmler genellikle kalenderleme yöntemiyle elde edilmesine rağmen ekstrüzyonla üretim de yapılmaktadır. Pvc zemin kaplamaları gibi filmlerin de şöyle bir avantajı vardır: gerilme durumunda yüksek elastikiyetleri ve yüksek oksijen geçirgenliği. Diğer temel uygulama alanları arasında ısıl şekillendirme ile çeşitli kapların üretimi yer almaktadır. Bazı uygulamalarda polipropilen, PVC filmlerin yerini almaya başlamıştır. İki yönlü gerdirme PVC’nin dayanıklılığını ve geçirgenliğini arttırır ve bu şekilde üretilen filmler dekoratif amaçlı şrink film olarak kullanılır. PVC kullanımı, vinil klorür gibi kansorejen bir maddeden üretiliyor olması nedeniyle tartışma konusu olmaktadır. PVC ürünlerinin kullanım sonrası imha edilmesi sırasında klor, su varlığında da HCI gazı üretiyor olması ve bütün bunlara ek olarak da dioksin üretimine neden olması PVC’nin tercih edilmeme sebepleri arasındadır.