POLYESTERLER  PES LEVHALAR

Elde edilmesinde ester polimerizasyonları kullanılan, katı ve sıvı tiplerinin yanı sıra alkid, aromatik termoset, termoplastik, doymamış türleri de bulunan, sanayide çok çeşitli amaçlarla kullanılan ürünler sınıfındadır. Bazı özellikleri şöyledir;

• Sertlik,

• Hava şartlarından etkilenmeme,

• Çeşitli kimyasallara dayanım,

• Kolay işlenebilme,

• İyi boyut kararlılığı,

• İyi elektriksel ve fiziksel özelliklere sahip olma,

• Mükemmel optik berraklık.

Sıvı, Termoset Polyesterler : Reçinenin imali sırasında seçilen asit, alkol, kroslink monomerinin cinsi ve miktarı, reçinenin öngörülen molekül kütlesi ve inhibitör sisitemlerine bağlı olan polyester özellikleri, genellikle kolay işlenir, hızlı kür olabilir, iyi bir boyut kararlılığına sahiptir. Ayrıca kolay renklendirilebilip biçimlendirilebildiği gibi elektriksel ve fiziksel özelliklere sahiptir. Dayanımları tek başlarına az olduğu için pekiştirme maddesi (çoğunlukla cam elyafı) ile birlikte kullanılır. Gün ışığı ve hava koşullarından etkilenmediği için, kimyasal maddelerden asitler, alkaliler (çok derişik ve sıcak olmamak şartıyla), tuz çözeltileri ve birçok çözücülere oda sıcaklığında dayanıklıdır. Dökümde kalıp dökmesi çok az olup depolama ömrü 6 aydır.

Mobilya sanayinde lak ve vernik olarak parlak ve mat şekillerde uygulanmaktadır. Optik berraklığı çok iyi olmakla birlikte dekoratif veya cam amaçlı parçaların dökümünde de kullanılmaktadır. Su depoları, galvano tekneleri, çeşitli elektrik malzemeleri, özel basınç boruları ve inşaat levhaları ve panoları, özel yapım cam elyafı bunlardan hazırlanmış kumaş ve birçok lamine malzemeler, askeri ve sivil alanda fazla miktarda kullanılmaktadır.

Katı, Termoset Polyesterler, PES, ts : Termoset özellikte olan polyesterler, diğer reçinelere kıyasla değişik fizik yapı, sıcaklık ve ark dayanımı, boyut kararlılığı gibi yüksek özellikler kazandırılabilecek şekilde imal edilirler. Bu üretimlerde kullanılan doymamış polyesterlere pek çok monomer katılıp kalıplama sürecinde bağ oluşumu sağlanıp, basınç kalıplama sonucunda çekme dayanımının 560-1050 kgf/cm² olması sağlanır. Darbeye karşı dayanımı çok iyi olmakla birlikte esnek bir özelliğe sahip olan polyesterlerin bağıl yoğunlukları 1.7-2.2 arasında değişmektedir. Sıcaklık etkisiyle bile düşmeyen, iyi dialektik özelliklere sahip olan alkid ve kalıplama polyesterleri, özellikle oto ateşleme düzeneklerinde kullanılır. Bunun yanında elektrik ve elektronik parçalar yapımında ve mikrodalga fırın yapımında da kullanılır. Aromatik polyesterlerin optik özellikleri ve UV dirençleri çok iyi olup, ısı dayanıklılığı ve alev geçirmezliği yüksektir. Isı ile eğilme sıcaklığı 18.5 ATM’de 170°C’dir. -40°C’ de dahi darbe dayanım özelliğinden çok şey kaybetmeyen polyesterler, dolgu ve pekiştirme maddeleri de kullanılarak özellikleri iyileştirilebilirler. Uygulanma alanı çok çeşitli olup bunlardan bazıları; açık hava koşullarında kullanılmak üzere çeşitli eşya, trafik ışık lambaları, güneş kollektörü camları, mikrodalga fırın parçaları, bağlantı elemanları…vs.

Termoplast Polyesterler, PES, tp : Enjeksiyonla kalıplama, şişirme kalıplama, basınçta ısı ile biçimlendirme gibi yöntemlere uygun olan katı polyesterlerden olan bu polimerlerin yaygın türleri PET(polietilentereftalat) ve PBT(polibutilentereftalat)’tır. PET’in eldesinde iki farklı yöntem kullanılabilir. Tereftalik asit bazen dimetil tereftalat ile etilen glikolun tepkimesinden üretilebilir. Polimerizasyonun son kademesi vakumda ve 270°C’nin üstünde tamamlanıp, viskoz ürün hızlı su verme ile granül halinde 325°C’de bile kullanılan tipleri bulunmaktadır[1]. 600-700 kgf/cm² gibi çekme dayanımı değerlerine ulaşabilen, sıcakta zor yumuşayan, eksrüzyon sıcaklığı 270-320°C olan polimer levhalardır. Enjeksiyonla şişme ve kalıplamaya da uygun olduğu gibi günlük hayattaki yaygınlığı fazladır. Birçok çözücüye karşı da dayanımı yüksektir. Gıda ambalajlama filmlerinde, dosya gömlekleri, kaliteli kendi yapışan bant şeritleri, ondüleli katmanlı malzemelerin destek filmleri, su ve şişe damacanaları üretimleridir.

PBT, dimetil tereftalat ile 1.4 bütan diolün polikondenzasyonundan elde edilip, boyut kararlılığı çok iyidir. Çekme dayanımı çok yüksektir (580 kgf/cm²). Cam lifi pekiştirmesini kabul edip, kimyasal bakımdan zayıf asitlere, bazlara, deterjana, alifatik hidrokarbonlara, yağlara, ester, alkol, keton ve glikole oda sıcaklığında dayanır. Kuvvetli bazlara karşı kullanımı tavsiye edilmemektedir.

Polyesterin Elde Edilmesi: Poli fonksiyonel asitlerle glikol, gliserin gibi polialkollerin veya metil metakrilat, stiren ve diallilftalat gibi monomerlerin esterleşmesi sonucu elde edilir.